با وجود تلاش‌های مستمر برای کاهش استفاده از نفت و در نتیجه کنترل قیمت نفت و یافتن منابع انرژی سبز جایگزین، این طلای سیاه همچنان نقش مهمی را در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند. در روزهای اولیه پیدایش نفت، یافتن آن در حین حفاری تا حدودی آزار دهنده تلقی می‌شد، زیرا گنجینه مورد نظر معمولاً آب یا نمک بود. تا سال 1847 که اولین چاه نفت تجاری در شبه جزیره آبشرون آذربایجان حفر شد. صنعت نفت ایالات متحده 12 سال بعد، در سال 1859، با حفاری در نزدیکی Titusville، پنسیلوانیا متولد شد.
بیشتر تقاضای اولیه نفت، برای نوع سفید این ماده ارزشمند و استفاده در لامپ‌های نفتی بود، تا سال 1901 که اولین چاه تجاری با قابلیت تولید انبوه در مکانی به نام Spindletop در جنوب شرقی تگزاس حفر شد. در این مکان و در مدت زمان یک روز، بیش از 100000 بشکه نفت تولید شد که بیشتر از مجموع همه چاه‌های نفتی دیگر در ایالات متحده بود.
بسیاری استدلال می‌کنند که عصر مدرن نفت در آن روز و در سال 1901 متولد شد، زیرا پس از آن، نفت جایگزین زغال سنگ به عنوان منبع اصلی سوخت در جهان شد. استفاده از نفت در سوخت، همچنان عامل اصلی تبدیل آن به یک کالای پرتقاضا در سراسر جهان است، اما شاید برای شما هم سوال باشد که قیمت نفت، چگونه تعیین می‌شود؟
اقلام کلیدی تاثیر گذار بر قیمت نفت
مانند بسیاری از کالاها، محرک اصلی قیمت نفت، عرضه و تقاضا در بازار است. هزینه استخراج و تولید نفت نیز عامل مهمی در تعیین این قیمت به شمار می‌رود. عرضه نفت تا حدودی توسط نماینده‌ای از کشورهای تولیدکننده نفت به نام اوپک کنترل می‌شود. تقاضا برای خرید نفت نیز محدود به یک فعالیت خاص نیست و این ماده ارزشمند، از بنزین برای خودروها و سفرهای هواپیمایی گرفته تا تولید برق و… کاربرد دارد.
عوامل تعیین کننده قیمت نفت
با توجه به جایگاه نفت به عنوان یک کالای جهانی با تقاضای بالا، این احتمال وجود دارد که نوسانات عمده قیمت نفت بتواند تأثیر اقتصادی قابل توجهی در سطوح جهانی داشته باشد.
بیشتر بخوانید: تولید ناخالص داخلی«GDP» چیست؟
سه عامل اصلی تاثیرگذار بر قیمت نفت عبارتند از:
۱. عرضه و تقاضا
۲. هزینه تولید
۳. احساسات بازار
عرضه و تقاضا
مفهوم عرضه و تقاضا نسبتاً ساده است. با افزایش تقاضا (یا کاهش عرضه) قیمت باید افزایش یابد. با کاهش تقاضا (یا افزایش عرضه) قیمت باید کاهش یابد. شاید در نگاه اول کمی ساده به نظر برسد، اما در واقعیت، اوضاع کمی پیچیده‌تر از این حرف‌ها است. همانطور که می‌دانید قیمت نفت در واقع در بازار آتی نفت تعیین می‌شود.
قرارداد آتی نفت یک قرارداد الزام آور است که به فرد این حق را می‌دهد تا نفت را به صورت بشکه‌ای با قیمت از پیش تعریف شده در تاریخ از پیش تعیین شده در آینده خریداری کند. بر اساس قرارداد آتی، خریدار و فروشنده هر دو موظف‌اند تعهد معاملاتی خود را در تاریخ مشخص شده انجام دهند.
نقش دلال‌ها در قیمت نفت و کاهش یا افزایش آن!
یک مثال از فعالیت این دسته از افراد در بازار، به این صورت است که فقط جهت و حدود قیمت را حدس می‌زند و قصد خرید واقعی محصول را ندارد! با توجه به بورس کالای شیکاگو (CME)، اکثر معاملات آتی توسط دلالان انجام می‌شود که به موجب آن، خریدار یک قرارداد آتی کالا را در اختیار می‌گیرد.
احساسات بازار
عامل کلیدی دیگر در تعیین قیمت نفت، احساسات بازار است. صرف این باور که تقاضای نفت در مقطعی در آینده به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت، می‌تواند منجر به افزایش چشمگیر قیمت نفت در زمان حال شود، زیرا دلالان و سرمایه‌گذاران به طور یکسان، قراردادهای آتی نفت را بسته و آن‌ها را نهایی کرده‌اند.
البته برعکس آن نیز صادق است. صرف این باور که تقاضای نفت در نقطه‌ای در آینده کاهش می‌یابد، می‌تواند منجر به کاهش چشمگیر قیمت‌ها در زمان حال شود، زیرا قراردادهای آتی نفت فروخته می‌شوند (احتمالا این اتفاق در کوتاه مدت نیز رخ خواهد داد)، به این معنی که قیمت‌ها می‌توانند کمی بیشتر از بازار متکی باشند.
تئوری اولیه عرضه و تقاضا بیان می‌کند که هر چه یک محصول بیشتر تولید شود، باید ارزان‌تر به فروش برسد. دلیل تولید بیشتر یک کالا، در وهله اول این است که از نظر اقتصادی کارآمدتر شده است. به عنوان مثال، اگر کسی بخواهد یک تکنیک تحریک چاه نفت اختراع کند که بتواند تولید میدان نفتی را تنها با هزینه کمی دو برابر کند، با ثابت ماندن تقاضا، قیمت‌ها باید کاهش یابد.
البته دوره‌هایی وجود داشته که عرضه این محصول افزایش یافته است. تولید نفت در آمریکای شمالی در سال 2019 به اوج خود رسید و میادین داکوتای شمالی و آلبرتا مثل همیشه پربار بودند. وقتی همه‌گیری کووید 19 در اوایل سال 2020 شروع شد و مردم به دلیل تعطیلی‌ها و سایر محدودیت‌ها سفرهایشان را متوقف کردند، تقاضا برای نفت نیز به شدت کاهش یافت. اینجاست که تئوری در مقابل عمل قرار می‌گیرد. جایی که میزان تولید بالا بود، اما توزیع و پالایش قادر به خرید و استفاده آن نبود.
چرخه قیمت کالا، بر قیمت نفت نیز تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این، از منظر تاریخی، به نظر می‌رسد یک چرخه احتمالی 29 ساله (با اختلاف حدود یک یا دو سال) وجود داشته باشد که بر رفتار قیمت کالاها به طور کلی حاکم است.
از زمان شروع رشد نفت به عنوان یک کالای پرتقاضا در اوایل دهه 1900، اوج‌های عمده در شاخص کالاها در سال های 1920، 1958 و 1980 رخ داده است. نفت با شاخص کالا در هر دو سال 1920 و 1980 به اوج خود رسید.
توجه به این نکته مهم است که عرضه، تقاضا و احساسات بر چرخه‌های دیگر اولویت دارند، زیرا چرخه‌ها فقط یک سری دستورالعمل هستند، نه قوانین ثابت!
بیشتر بخوانید: 6 عامل تاثیرگذار بر قیمت طلا
بالاترین قیمت نفت تا به حال چقدر بوده است؟
بالاترین قیمت تعدیل شده بر اساس تورم برای هر بشکه نفت خام در ژوئن 2008 بود که به 166 دلار رسید.
کمترین قیمت نفت تا به حال چقدر بوده است؟
تنها شش ماه بعد در دسامبر 2008، در بحبوحه بحران مالی، نفت از بالاترین رکورد تاریخ خود (تعدیل تورم) در ژوئن 2008 سقوط کرد و به پایین ترین حد خود یعنی 41.64 دلار در هر بشکه رسید.
بر خلاف اکثر محصولات، قیمت نفت به طور کامل توسط عرضه، تقاضا و احساسات بازار نسبت به محصول فیزیکی تعیین نمی‌شود. در عوض، عرضه، تقاضا و تمایل به قراردادهای آتی نفت، که به شدت توسط سفته بازان معامله می شود، نقش غالب در تعیین قیمت نفت را دارند.
روندهای چرخشی در بازار کالاها نیز ممکن است در قیمت نفت نقش داشته باشد. صرف نظر از اینکه قیمت نفت در نهایت چگونه خواهد بود، به دلیل استفاده از آن در سوخت‌ها و کالاهای مصرفی بی‌شماری، به نظر می‌رسد که نفت همچنان در آینده تقاضای بالایی داشته باشد.
منبع: https://www.investopedia.com/articles/economics/08/determining-oil-prices.asp
* اطلاعات این مقاله صرفا جهت اطلاع رسانی و ترجمه‌ای از منابع معتبر بوده و صرافی انگلستان مسئولیتی در قبال هرگونه پیامد احتمالی در رابطه با تصمیمات مخاطبان بر پایه‌ی این اطلاعات نخواهد داشت. متن این مقالات به منظور ارائه مشاوره یا راهکارهای اجرایی نمی‌باشد.